Hipoteka –to ograniczone prawo rzeczowe, które może być ustanowione na nieruchomości lub na wybranych prawach takich jak użytkowanie wieczyste, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, wierzytelność zabezpieczona hipotecznie, w całości lub w części ułamkowej, stanowiącej udział współwłaściciela. Hipoteka stanowi zabezpieczenie oznaczonej wierzytelności (długu), na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia swoich praw z nieruchomości, z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. 





Oznacza to, że zbycie nieruchomości przez dłużnika nie narusza prawa wierzyciela hipotecznego - może on dochodzić zaspokojenia od każdego, kto stanie się użytkownikiem wieczystym lub właścicielem nieruchomości.

Oświadczenie właściciela nieruchomości (lub innej osoby, której prawo ma być obciążone hipoteką) o ustanowieniu hipoteki, powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Hipotekę wpisuje się w dziale IV księgi wieczystej (wpis hipoteki do KW jest konieczny do tego, aby hipoteka była skutecznie ustanowiona).

Hipoteka zabezpiecza wyłącznie wierzytelności pieniężne (takie jak np. kredyt lub pożyczka) i może być wyrażona jedynie w oznaczonej sumie pieniężnej. Gdy zabezpieczaną wierzytelnością jest kredyt nazywa się go kredytem hipotecznym.

W zasadzie hipoteka może istnieć tylko o tyle, o ile istnieje prawo główne (wierzytelność, którą zabezpiecza). Nie może powstać bez wierzytelności i nie może być bez tej wierzytelności przeniesiona. Dopiero wygaśnięcie wierzytelności powoduje wygaśnięcie hipoteki.

Przepisy o hipotece nie zabraniają ustanawiania kolejnych hipotek na nieruchomości, nawet jeśli wartość danej nieruchomości jest od nich niższa i występuje prawdopodobieństwo, że część wierzycieli nie zostanie zaspokojona.

W bankowości hipoteka jest najczęściej stosowaną formą zabezpieczenia wierzytelności banku. Kredyty hipoteczne udzielane są zwykle na zakup mieszkania, działki lub domu (czy jego budowę) i dla tak dużych sum hipoteka jest najbardziej wygodnym i pewnym zabezpieczeniem dla banku, na wypadek braku wypłacalności kredytobiorcy. W przypadku gdy dłużnik nie wykonał swojego zobowiązania (zalega ze spłatą kredytu), zaspokojenie wierzyciela hipotecznego (banku) następuje w drodze sądowego postępowania egzekucyjnego. Dlatego każdy, kto spłaca kredyt hipoteczny właściwie nie może poczuć się w pełni niezależnym właścicielem nieruchomości, dopóki kredyt nie zostanie spłacony i nie zostanie wykreślona hipoteka.

Jeśli chcesz poznać więcej informacji na temat hipoteki i ksiąg wieczystych, przeczytaj artykuły zawarte w naszym serwisie.

Zobacz także: czy można wziąć kredyt hipoteczny przez internet?